Nowoczesne badanie PET-CT od dłuższego czasu wykorzystywane jest głównie w onkologii. Wyróżnia się przede wszystkim swoją precyzyjnością w wykrywaniu nawet niewielkich zmian nowotworowych, a dodatkowo jest także mało inwazyjne dla naszego organizmu. Kiedy można skorzystać z takiego badania? Czy wykrywa wszystkie nowotwory? Jak wygląda jego przebieg? O wszystkim dowiesz się z tego artykułu.
Co to jest badanie PET-CT?
Badanie PET-CT łączy dwie metody diagnostyczne: tomografię komputerową (CT) z Pozytonową Tomografią Emisyjną (PET), służącą do obrazowania tkanek oraz narządów z wykorzystaniem substancji występujących prawidłowo w organizmach. W zależności od rodzaju zmiany nowotworowej, lekarz dzięki tej metodzie może ocenić zaawansowanie choroby. Inne znane nam badania obrazowe (takie jak rentgen lub rezonans magnetyczny) nie są aż tak precyzyjne.
Jakie nowotwory wykrywa badanie PET-CT?
Metoda charakteryzuje się bardzo wysoką wykrywalnością:
- przerzutowego raka tarczycy
- raka jelita grubego
- raka trzustki
- raka płuc
- nowotworów głowy i szyi
- chłoniaków.
Badanie PET-CT wykonuje się także w przypadku podejrzenia chorób neurologicznych oraz schorzeń kardiologicznych. Istnieją jednak przeciwskazania do jego wykonania. Przed przystąpieniem do badania należy poinformować lekarza o:
- wszelkich dolegliwościach
- chorobach współistniejących
- zabiegach i operacjach chirurgicznych, jeśli przez takie przechodziliśmy.
Kobiety w ciąży oraz matki karmiące piersią, osoby z niewydolnością nerek i chorujące na niewyrównaną cukrzycę muszą porozmawiać ze swoim lekarzem prowadzącym. Najczęściej zaleca się im wybranie innej metody diagnostycznej.
Jak wygląda badanie PET-CT?
Skaner używany do badania podobny jest z zewnątrz do tomografu komputerowego. Metoda diagnostyki polega na wykorzystaniu substancji, które występują prawidłowo w naszych organizmach. Najczęściej używa się dożylnie zaledwie 1 nanograma glukozy, znakowanej radioaktywnym fluorem. Jest to bardzo śladowa ilość: dla zobrazowania jeden kryształek cukru waży ok. 0,2 mg. Gdyby do badania używano takiej formy cukru, można byłoby z niego przebadać ok. 500 tysięcy pacjentów. Po wstrzyknięciu glukozy pacjent musi przez godzinę leżeć w zaciemnionym pomieszczeniu i dopiero wtedy dochodzi do około 15-minutowego badania, polegającego na skanowaniu organizmu. Metoda jest wbrew pozorom bardzo prosta oraz opiera się na jednej prawidłowości: większość nowotworów wykazuje zwiększone zapotrzebowanie na glukozę, a podczas badania zmienia się ich wygląd.
Lekarz na podstawie takiego obrazu jest w stanie ocenić stan pacjenta, a w razie widocznej zmiany nowotworowej często także określić jej zaawansowanie. Zdarzają się także sytuacje, w których trudno jest lekarzowi zinterpretować wyniki badania.
Najczęściej powodują to:
- obecne w organizmie stany zapalne i ropne
- choroby układowe (toczeń lub reumatoidalne zapalenie stawów)
- urazy
- efekty wcześniejszych zabiegów i operacji chirurgicznych.
Dlatego tak ważne jest, by na bieżąco informować lekarza o wszystkich dolegliwościach. Gdy będzie świadomy stanu pacjenta, odpowiednio zinterpretuje wyniki.Badanie PET-CT ciągle wykazuje się bardzo wysoką wykrywalnością zmian nowotworowych.
O czym muszę pamiętać?
Do badania PET-CT należy odpowiednio się przygotować. Pacjent w dniu poprzedzającym powinien:
- unikać jedzenia i picia produktów zawierających duże ilości cukrów
- powstrzymać się od wysiłku fizycznego
- przyjąć stale przyjmowane leki (chyba że jest to insulina – w takiej sytuacji o odpowiedniej dawce oraz momencie przyjęcia leku musi zdecydować lekarz prowadzący).
Na 6 godzin przed ustaloną godziną badany nie może spożywać już jedzenia i picia (wyjątek stanowi woda niegazowana). Na samo badanie należy poświęcić minimum trzy godziny. Nie trzeba przychodzić z osobą towarzyszącą. Badanie jest mało inwazyjne, tuż po nim badany pacjent będzie w stanie samodzielnie funkcjonować.
Badanie PET-CT w praktyce
Pamiętaj, że o badaniu PET-CT musi zdecydować twój lekarz prowadzący. Nie wykonuje się tej metody jako profilaktyki w leczeniu nowotworów. W twoim organizmie muszą wystąpić zmiany, które mogą świadczyć o możliwości rozwoju nowotworu, innych chorób kardiologicznych lub neurologicznych. Nie musisz jednak obawiać się samego badania. Lekarz prowadzący z pewnością wytłumaczy ci dokładnie jego przebieg, a także poinformuje cię, jak dokładnie musisz się przygotować. Ta metoda diagnostyczna jest mało inwazyjna dla organizmu, a może pomóc w jak najszybszej diagnozie oraz wprowadzeniu odpowiedniego leczenia.
C-ANPROM/PL/OG/0030; 01.2023