Chłoniak jest najczęściej spotykanym nowotworem krwi. Nieprawidłowe komórki atakują różne części organizmu: węzły chłonne, śledzionę, krew lub szpik kostny. W zależności od typu nowotworu oraz jego stadium lekarz dobiera odpowiednie leczenie. Dlaczego chemioterapia ciągle jest najczęściej wybieraną metodą?

Białe krwinki – limfocyty – pełnią bardzo ważną rolę w budowaniu układu immunologicznego człowieka. Gdy dojdzie do błędu w trakcie ich produkcji, przeistaczają się one w komórki nowotworowe. Początkowo mogą atakować węzły chłonne, lecz po pewnym czasie przenoszą się do innych narządów. W zależności od fazy rozwoju wyróżnia się:

  • chłoniaki powolne – znajdują się we wczesnym stadium, leczenie podejmuje się dopiero wtedy, gdy pacjent znacząco odczuwa dolegliwości
  • chłoniaki agresywne – komórki nowotworowe szybko atakują organizm, dlatego leczenie podejmuje się od razu po diagnozie.

Sklasyfikowano aż 70 różnych chłoniaków, a możliwości wyleczenia zależą od ich rodzajów oraz stadium zaawansowania.

Jakie są objawy chłoniaków?

Z powodu chłoniaka często dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych. Ważne jest to, że temu przerostowi nie towarzyszy nadmierny ból. Powiększenie węzłów chłonnych może zanikać w trakcie trwania choroby. Chorzy skarżą się także na objawy ogólne:

  • gorączkę
  • intensywne nocne poty
  • utratę masy ciała
  • ciągłe osłabienie organizmu

Gdy komórki nowotworowe atakują części ciała, pacjent może odczuwać między innymi bóle brzucha. Zajęcie szpiku kostnego przez chłoniaka widoczne jest zwłaszcza po badaniu morfologii krwi. Wtedy alarmująca staje się podwyższona liczba limfocytów we krwi. Istnieje także rzadko występujący chłoniak T-komórkowy, gdzie objawy zbliżone są do atopowego zapalenia skóry i łuszczycy. Chory skarży się wtedy na zaczerwienienie oraz ciągły świąt skóry. Dolegliwości są uzależnione od rodzaju chłoniaka, dlatego w razie wątpliwości należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który skieruje pacjenta na odpowiednie badania. Pierwszym krokiem najczęściej jest morfologia krwi oraz badanie histopatologiczne, gdzie wycina się odpowiedni fragment skóry w celu przebadania go pod mikroskopem.

Chemioterapia w praktyce

Chłoniaki leczy się głównie chemioterapią, uzupełnioną czasem o radioterapię. Takie działanie pozwala radykalnie niszczyć komórki nowotworowe za pomocą określonych związków chemicznych. Lekarz prowadzący wyjaśni przebieg całego leczenia, ale warto znać podstawowe zasady związane z chemioterapią. Przed rozpoczęciem leczenia lekarz zleca badanie krwi, a wyniki omawiane są w porozumieniu z hematologiem. Pacjent musi poinformować o wszystkich ostatnich infekcjach oraz lekach, jakie przyjmuje. Podczas przyjmowania chemioterapii należy odstawić suplementy diety i zioła, które mogą zakłócić proces leczenia. Wielu pacjentów odczuwa także skutki uboczne. Chemioterapia nie działa tylko na komórki nowotworowe, ale w pewnym stopniu też na zdrowe komórki i narządy. Do najczęstszych skutków ubocznych należą:

  • nudności
  • utrata apetytu
  • osłabienie
  • większa podatność na infekcje.

W okresie nasilonych dolegliwości, warto zwrócić większą uwagę na pielęgnację ciała. W codziennym funkcjonowaniu staraj się:

  • używać szarego mydła lub środków dla alergików do pielęgnacji skóry
  • myć skórę ciepłą (a nie gorącą) wodą
  • smarować 2-3 razy dziennie skórę kremem nawilżającym
  • płukać podrażnione śluzówki jamy ustnej jednym z preparatów ją regenerujących
  • przy podrażnieniu błon śluzowych jamy ustnej nie palić papierosów i ograniczyć pikantne potrawy, twarde i chrupiące pokarmy.

Seks w trakcie chemioterapii

Chemioterapia może przejściowo lub trwale pogorszyć pracę jajników u kobiet oraz jakość nasienia u mężczyzn. W trakcie chemioterapii i kilka miesięcy po zakończeniu leczenia należy stosować antykoncepcję. Istnieje ryzyko wad wrodzonych u dzieci poczętych w tym czasie. Warto jednak pamiętać, że po zakończonej chemioterapii istnieją oczywiście szanse na zostanie rodzicem. Osoby wyleczone również z chłoniaka z powodzeniem mogą starać się o potomstwo.

Radioterapia w leczeniu chłoniaka

Lekarz prowadzący może także podjąć decyzję o poddaniu chorego radioterapii, która polega na zastosowaniu promieniowania jonizującego na zmienione nowotworowo okolice. Zazwyczaj radioterapia u jednego pacjenta to cykl kilku do kilkunastu zabiegów. Pacjent może odczuwać skutki uboczne, do których najczęściej należą:

  • nudności
  • gorączka
  • wypadanie włosów
  • podrażnienie skóry.

W trakcie radioterapii również warto zwrócić uwagę na pielęgnację ciała. Pacjent musi mieć także czas na odpoczynek, by maksymalnie odciążyć swój organizm. Wszelkie wątpliwości oraz objawy chory powinien zgłaszać swojemu lekarzowi prowadzącemu oraz personelowi medycznemu. Lekarz będzie wtedy w stanie zaproponować najlepszy proces leczenia chłoniaka.

C-ANPROM/PL/OG/0026; 01.2023