Mrowienie, zaburzenia równowagi, drganie i skurcze mięśni – to tylko niektóre objawy, które mogą świadczyć o neuropatii obwodowej. Bardzo często ten stan może rozwinąć się z powodu innych schorzeń lub czynników ryzyka, jak na przykład nowotwory lub cukrzyca. Kiedy powinniśmy zacząć się martwić i udać do lekarza? Im szybsze rozpoznanie neuropatii obwodowej, tym większa możliwość poradzenia sobie z bolesnymi symptomami.
Neuropatię obwodową określa się także objawami ,,skarpetek i rękawiczek”. Uszkodzenia obejmują najczęściej dłonie, stopy i nogi, ponieważ tam nerwy są najdłuższe. Natomiast im nerw jest dłuższy, tym bardziej prawdopodobne jest jego uszkodzenie. Neuropatia obwodowa jest poważnym stanem, obejmującą części położone poza mózgiem i rdzeniem kręgowym. Regulują one różne funkcje organizmu, np. czucie, ruchy mięśni oraz podtrzymywanie pracy serca. Obwodowy układ nerwowy składa się z kilku części, z których każda może zostać dotknięta chorobą:
- Nerwy czuciowe, które kontrolują odczucia takie jak dotyk, temperatura lub ból
- Autonomiczny układ nerwowy, który przenosi sygnały do i z narządów wewnętrznych lub dorsz
- Nerwy ruchowe, które przenoszą sygnały do mięśni, aby wprawiać je w ruch.
Jakie są objawy neuropatii obwodowej?
Na samym początku lekarz stwierdzi, czy w twoim przypadku dochodzi do uszkodzenia jednego nerwu (monoeuropatia) czy wielu (polineuropatia). W wyniku uszkodzenia nerwów czuciowych możesz czuć silne pieczenie i kłucie w stopach. Częstym objawem jest także mrowienie dłoni i stóp, które może rozprzestrzeniać się na ręce i nogi. Zwróć także uwagę na ból podczas wykonywania czynności. W neuropatii obwodowej możesz odczuwać nieprzyjemne dolegliwości podczas sytuacji, które wcześniej nie sprawiały problemów (na przykład ból stopy przy jej obciążaniu lub nawet przykryciu kocem). Nieoczekiwane mdłości mogą pojawić się przy uszkodzeniu autonomicznego układu nerwowego. Także zawroty głowy, zmiany ciśnienia, nietolerancja gorąca oraz nadmierne pocenie się mogą świadczyć o neuropatii obwodowej. Jeśli odczuwasz silne drganie lub skurcze mięśni, jest szansa, że zostały uszkodzone nerwy ruchowe.
Poznaj najważniejsze przyczyny
Powyższe objawy o wiele częściej występują u pacjentów onkologicznych, którzy przyjmują leki przeciwnowotworowe. Jeśli zażywasz taksany, pochodne platyny lub alkaloidy barwnika, może wystąpić u ciebie neuropatia obwodowa. Objawy wywoływane przez chemioterapię utrzymują się po przerwaniu leczenia. Przeprowadzone badanie z udziałem pacjentów onkologicznych stosujących pewne rodzaje chemioterapii (taksany i pochodne platyny) wykazało, że objawy neuropatii obwodowej mogą utrzymywać się nawet po upływie 6 miesięcy do 1 roku od zakończenia leczenia. Obserwuj swój organizm każdego dnia, a z wątpliwościami zwracaj się do lekarza prowadzącego. Systematyczna współpraca z personelem medycznym oraz odpowiednie ćwiczenia mogą złagodzić neuropatię obwodową, a po pewnym czasie nawet wyleczyć.
Lista podwyższonego ryzyka
Nie tylko nowotwory zwiększają możliwość występowania objawów neuropatii obwodowej. Kolejną częstą przyczyną jest także cukrzyca. Podwyższone stężenie cukru we krwi uszkadza naczynia krwionośne, które odpowiedzialne są za zaopatrywanie nerwów. Poznaj listę innych schorzeń lub czynności, podwyższających ryzyko zachorowania na neuropatię obwodową:
- Przewlekła choroba nerek lub wątroby
- Niedoczynność tarczycy
- Spożywanie nadmiernych ilości alkoholu
- Niektóre zakażenia (półpasiec, borelioza i wirus HIV)
- Fizyczne uszkodzenie nerwów wywołane zabiegiem chirurgicznym lub innym urazem
- Niedobory witaminy B12 lub innych
- Zapalenie naczyń krwionośnych
- Stany medyczne spowodowane nadmierną aktywnością układu odpornościowego (reumatoidalne zapalenie stawów lub celiakia)
- Choroby genetyczne, które powodują uszkodzenie nerwów (choroba
Charcota-Mariego-Tootha)
Sposób na codzienne funkcjonowanie
Objawy neuropatii obwodowej są bardzo indywidualne i uzależnione od rodzaju zajętych nerwów. U niektórych pacjentów symptomy stają się łagodne, a do tego ustępują samoistnie. Długotrwałe skurcze mięśni lub mrowienie dłoni i stóp mogą jednak prowadzić do niepełnosprawności. Pamiętaj, że bagatelizowanie takich objawów może być niebezpieczne dla twojego zdrowia. Z myślą o twoim komforcie przygotowaliśmy kilka pytań, dzięki którym codziennie możesz kontrolować poziom bólu, symptomy oraz swoje samopoczucie. Wystarczy, że znajdziesz chwilę, by odpowiedzieć na poniższe kwestie:
- Czy odczuwasz drętwienie, mrowienie lub dyskomfort w dłoniach lub stopach?
- Czy czujesz ból stawów lub skurcze mięśni?
- Czy czujesz osłabienie?
- Czy nie masz problemów ze słuchem?
- Czy słyszysz brzęczenie lub dzwonienie w uszach?
- Czy masz trudności z wykonywaniem codziennych czynności?
- Czy jesteś w stanie chwytać dłońmi niewielkie przedmioty?
- Czy masz trudności z chodzeniem?
Jeśli systematycznie będziesz prowadzić dzienniczek przebiegu neuropatii obwodowej, szybko zareagujesz w przypadku natężenia objawów. Nasilające się mrowienie lub drętwienie w dłoniach lub stopach, pogarszająca się sprawność chodzenia oraz zdolność wykonywania codziennych obowiązków powinny stać się dla ciebie ostrzeżeniem. W takich sytuacjach najlepiej udać się po pomoc do swojego lekarza prowadzącego. Nie obawiaj się rozmowy o swoich dolegliwościach. Lekarz z pewnością zaproponuje najlepsze leczenie, które nie wykluczy także walki z innymi chorobami.
C-ANPROM/PL/ADC/0017; 03.2023
